Την Πέμπτη, 6 Μαρτίου, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα συνεδριάσει εκ νέου με θέμα τα επιτόκια, και αναμένεται να προχωρήσει σε μια ακόμα μείωση του επιτοκίου καταθέσεων κατά 25 μονάδες βάσης.
Εφόσον επιβεβαιωθεί αυτή η πρόβλεψη, θα πρόκειται για την πέμπτη συνεχόμενη μείωση από τον περασμένο Σεπτέμβριο και την έκτη συνολικά από τον Ιούνιο, όταν ξεκίνησε ο κύκλος χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής.
Το επιτόκιο καταθέσεων
Το επιτόκιο καταθέσεων αναμένεται να φτάσει το 2,5%, γεγονός που θα επηρεάσει και το euribor, τον δείκτη αναφοράς για τα δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο. Ως αποτέλεσμα, οι δόσεις αυτών των δανείων θα μειωθούν.
Από τα πρακτικά της συνεδρίασης της ΕΚΤ, που έλαβε χώρα στις 29-30 Ιανουαρίου, προκύπτει ότι η κυρίαρχη άποψη στο 26μελές Διοικητικό Συμβούλιο ήταν ότι τα επιτόκια πρέπει να μειωθούν περαιτέρω ώστε να διευκολυνθεί η οικονομική ανάκαμψη της Ευρωζώνης.
Με τον στόχο για τον πληθωρισμό της Ευρωζώνης πιθανό να επιτευχθεί στο 2% κατά το 2025, οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ έχουν αρχίσει να εστιάζουν στην τρέχουσα οικονομική κατάσταση, η οποία είναι ευάλωτη εδώ και 2 χρόνια.
«Καθώς η διαδικασία του αποπληθωρισμού δείχνει θετική πορεία, τα επιτόκια πολιτικής θα μπορούσαν να κινηθούν ακόμα πιο κοντά σε ένα ουδέτερο επίπεδο, για να αποφευχθεί η αχρείαστη επιβράδυνση της οικονομίας. Όμως, οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη δεν έχουν αλλάξει αρκετά ώστε να απαιτήσουν ταχεία μετάβαση σε μια ουδέτερη στάση», τόνισαν οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ.
Αν και η ΕΚΤ είναι προσεκτική στο να ορίσει με ακρίβεια το ουδέτερο επιτόκιο, αφού είναι ένα θεωρητικό μέγεθος γεμάτο αβεβαιότητες, μια πρόσφατη έρευνα (7 Φεβρουαρίου) εκτίμησε ότι βρίσκεται μεταξύ 1,75% και 2,25%. Αυτό υποδηλώνει ότι το επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ θα μπορούσε να μειωθεί και άλλο, καθώς μετά την τελευταία μείωση, παραμένει υψηλότερο από το ανώτερο όριο του ουδέτερου επιτοκίου.
Σχετικά με τον πληθωρισμό, ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, Φίλιπ Λέιν, σημείωσε κατά την τελευταία συνεδρίαση ότι η πορεία του πληθωρισμού ήταν ελαφρώς καλύτερη από τις αρχικές εκτιμήσεις των προηγούμενων μηνών, παρά την αύξησή του στο 2,4% τον Δεκέμβριο. Αναφέρθηκε σε έναν δείκτη (Persistent and Common Component of Inflation), που χρησιμοποιεί η ΕΚΤ κι έχει την καλύτερη προγνωστική δύναμη για τον γενικό πληθωρισμό. Αυτός ο δείκτης κυμαινόταν κοντά στο 2%, υποδεικνύοντας ότι ο γενικός πληθωρισμός αναμένεται να εδραιωθεί γύρω από τον στόχο της ΕΚΤ.
Από τη συνεδρίαση της 29-30 Ιανουαρίου, δημοσιεύτηκε και η ανακοίνωση για τον πληθωρισμό του Ιανουαρίου, ο οποίος σημείωσε μια μικρή (αναμενόμενη) αύξηση στο 2,5%. Σήμερα, Καθαρά Δευτέρα, η Eurostat θα δημοσιοποιήσει τα στοιχεία για τις τιμές του Φεβρουαρίου. Αν δεν προκύψει κάποια απροσδόκητη αρνητική εξέλιξη, τότε η ΕΚΤ θα μπορούσε να ανακοινώσει τη νέα μείωση επιτοκίων την Πέμπτη.
Οι αγορές προβλέπουν περαιτέρω μείωση του επιτοκίου καταθέσεων στο 2% μέσα στο 2025. Αυτό το αναμένουν και μέλη του Δ.Σ. της ΕΚΤ, όπως ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, καθώς και ο Γάλλος κεντρικός τραπεζίτης, Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό.
Από τη μεθεπόμενη συνεδρίαση της ΕΚΤ τον Απρίλιο, οι αποφάσεις για νέες μειώσεις των επιτοκίων ενδέχεται να είναι πιο δύσκολες. Σύμφωνα με τα πρακτικά, στην τελευταία συνεδρίαση «σημειώθηκε ότι χρειάζεται προσοχή σχετικά με την έκταση και τον ρυθμό των περαιτέρω μειώσεων, καθώς αυτά πλησιάζουν στο ουδέτερο επίπεδο, λόγω των υπαρχουσών αβεβαιοτήτων».
Επιπλέον, εξετάστηκε η πιθανότητα το ουδέτερο επιτόκιο να είναι υψηλότερο από εκείνο προ της πανδημίας, καθώς τα τελευταία χρόνια αυξήθηκε η ζήτηση αποταμιεύσεων με αφορμή τις υψηλότερες επενδύσεις για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και την άνοδο του δημοσίου χρέους παγκοσμίως. Αυτή τη θέση εξέφρασε δημοσίως και το μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, Ιζαμπελ Σνάμπελ, η οποία φαίνεται πιο επιφυλακτική αναφορικά με περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων.
Σύμφωνα με τα πρακτικά, «υπάρχουν ενδείξεις μετατόπισης προς τα πάνω των κινδύνων για τον πληθωρισμό από τον Δεκέμβριο», όπως η αύξηση του ενεργειακού κόστους και οι προτεινόμενοι δασμοί από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
