Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποδέχτηκε το αίτημα της Ελλάδας να ενεργοποιηθεί η εθνική ρήτρα διαφυγής, εξαιρώντας τις αμυντικές δαπάνες από τα όρια αύξησης των συνολικών δαπανών, με έτος αναφοράς το 2024. Με αυτήν την απόφαση, η Ελλάδα «κερδίζει» 500 εκατ. ευρώ για το 2026, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν προς όφελος του πληθυσμού.
Σύμφωνα με τις διευκρινίσεις, κατά την περίοδο 2025-2028, η Ελλάδα επιτρέπεται να αποκλίνει και να υπερβαίνει τους μέγιστους ρυθμούς αύξησης των καθαρών δαπανών, υπό προϋποθέσεις:
- Η αύξηση των αμυντικών δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ από το 2024.
- Η απόκλιση δεν πρέπει να ξεπερνά το 1,5% του ΑΕΠ.
Η Κομισιόν σημειώνει ότι για τα έτη μετά το 2028, η Ελλάδα μπορεί να συνεχίσει να αποκλίνει από τους μέγιστους ρυθμούς αύξησης εφόσον αυτές οι καθαρές δαπάνες σχετίζονται με παραδόσεις στρατιωτικού εξοπλισμού που έχουν συμφωνηθεί πριν το τέλος του 2028 και παραμένουν εντός των συνολικών ανώτατων ορίων.
Οι αποκλίσεις από τους μέγιστους ρυθμούς αύξησης των καθαρών δαπανών δεν θα χρεώνονται στον λογαριασμό ελέγχου της Ελλάδας. Για να διασφαλιστεί η σωστή καταγραφή των πρόσθετων δαπανών, η χώρα πρέπει να παρέχει πραγματικά και προγραμματισμένα δεδομένα για τις αμυντικές δαπάνες και τις σχετικές επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένων τυχόν δαπανών που θα χρηματοδοτηθούν από δάνεια SAFE.
Πρόσφατα, ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Θάνος Πετραλιάς, εκτίμησε ότι το ποσό που θα μπορεί να αξιοποιηθεί για παρεμβάσεις το 2026 ανέρχεται σε 1,5 δισ. ευρώ.
Αναφορικά με το Μεσοπρόθεσμο Σχέδιο, το 2024 η χώρα έχει περιθώριο αύξησης δαπανών 3,6% σε σχέση με φέτος, που ισοδυναμεί με 3,6 δισ. ευρώ. Επιπλέον, υπάρχουν περίπου 700-750 εκατ. ευρώ ως αποθεματικό λόγω καλύτερης επίδοσης το 2024, καταπολεμώντας τη φοροδιαφυγή. Έτσι, το συνολικό ποσό διαμορφώνεται σε 4,4 δισ. ευρώ.
Από αυτά, 1 δισ. ευρώ αφορούν την αύξηση των τακτικών δαπανών του κράτους, 1,2 δισ. ευρώ για την αύξηση των συντάξεων, 500 εκατ. ευρώ για τις αμυντικές δαπάνες και περίπου 600 εκατ. ευρώ για ήδη ανακοινωθέντα μέτρα (π.χ. επίδομα επικινδυνότητας για τις αστυνομικές δυνάμεις). Έτσι, παραμένει 1 δισ. ευρώ. Αυτό το ποσό αυξάνεται κατά 500 εκατ. ευρώ λόγω της ενεργοποίησης της ρήτρας διαφυγής, και τα 500 εκατ. ευρώ από τις αμυντικές δαπάνες δεν υπολογίζονται στις καθαρές πρωτογενείς δαπάνες. Συνολικά, απομένουν 1,5 δισ. ευρώ για παρεμβάσεις το 2026.
ΡΑΛΛΟΥ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ
