Μια σπάνια ιατρική περίπτωση έχει αναστατώσει τη διεθνή κοινότητα, καθώς ένας κάτοικος του Michigan απεβίωσε αιφνίδια λίγες εβδομάδες μετά από μια μεταμόσχευση οργάνου που θεωρείτο ότι θα του έδινε νέα ζωή. Τώρα, οι αρχές δημόσιας υγείας των ΗΠΑ διερευνούν τη θεραπεία αυτή και τον τρόπο με τον οποίο η λύσσα, μια σχεδόν εξαλειφθείσα ασθένεια, προήλθε από τον δότη του οργάνου. Το περιστατικό έχει κινητοποιήσει το CDC, εγείροντας σημαντικά ερωτήματα για τις διαδικασίες ελέγχου των δοτών και τις δημόσιες υγειονομικές αντιδράσεις.
CDC: Επιβεβαίωση σπάνιας μετάδοσης λύσσας μέσω μεταμόσχευσης νεφρού
Σε μια εξαιρετικά σπάνια και λυπηρή περίπτωση, κάτοικος του Michigan πέθανε λόγω λοίμωξης από λύσσα μετά από μεταμόσχευση νεφρού από δότη που ήταν φορέας του ιού χωρίς να το γνωρίζει. Το περιστατικό, το οποίο έχει επιβεβαιωθεί από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), αποτελεί την πρώτη επιβεβαιωμένη περίπτωση ανθρώπινης λύσσας στο Michigan από το 2009 και μία από τις ελάχιστες αναφερόμενες περιπτώσεις μετάδοσης μέσω μεταμοσχευμένων οργάνων.
Αν και η λύσσα είναι σχεδόν πάντα θανατηφόρα όταν εκδηλωθούν τα συμπτώματα, τέτοιες περιπτώσεις παραμένουν πολύ σπάνιες, γεγονός που προκαλεί σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τον έλεγχο των δοτών και την αντίδραση των αρχών δημόσιας υγείας.
Λύσσα: Τύποι και συμπτώματα
Η λύσσα είναι μια ιογενής ασθένεια που πλήττει το κεντρικό νευρικό σύστημα, οδηγώντας σε φλεγμονή του εγκεφάλου και, αν δεν αντιμετωπιστεί, σε θάνατο. Η περίοδος επώασης, που είναι ο χρόνος από την έκθεση έως την εκδήλωση συμπτωμάτων, κυμαίνεται συνήθως από 1 έως 3 μήνες αλλά μπορεί να ποικίλει από λιγότερο από μία εβδομάδα έως πάνω από έναν χρόνο, ανάλογα με παράγοντες όπως το σημείο μόλυνσης και το ιικό φορτίο.
Αρχικά συμπτώματα:
Τα πρώτα σημάδια περιλαμβάνουν συχνά μη ειδικά συμπτώματα, όπως:
- Πυρετός
- Πονοκέφαλος
- Γενική αδυναμία ή αδιαθεσία
- Πόνος ή ασυνήθιστο μυρμήγκιασμα στην περιοχή του τραυματισμού
Αυτά τα αρχικά συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν αρκετές ημέρες.
Προχωρημένα συμπτώματα:
Καθώς η νόσος προχωρά, εμφανίζονται πιο σοβαρά νευρολογικά συμπτώματα όπως:
- Διαταραχή της λειτουργίας του εγκεφάλου
- Άγχος
- Σύγχυση
- Διέγερση
- Παραλήρημα
- Ασυνήθιστη συμπεριφορά
- Παραλήρηση
- Αϋπνία
Αυτά τα κλινικά σημάδια υποδηλώνουν ότι η λύσσα είναι σχεδόν πάντα θανατηφόρα.
Τύποι λύσσας:
Υπάρχουν δύο κύριες μορφές της νόσου:
- Μανιακή λύσσα: Χαρακτηρίζεται από υπερδιέγερση, ευερεθιστότητα, υδροφοβία και, σε ορισμένες περιπτώσεις, αεροφοβία. Ο θάνατος συμβαίνει συνήθως σε λίγες ημέρες λόγω απώλειας καρδιοαναπνευστικής λειτουργίας.
- Παραλυτική λύσσα: Αντιπροσωπεύει περίπου 20% των περιπτώσεων σε ανθρώπους. Αυτή η μορφή εξελίσσεται πιο αργά, με σταδιακή παράλυση, ενώ η διάγνωση είναι συχνά λανθασμένη, με αποτέλεσμα λιγότερες αναφορές.
Michigan: Πρώτη ανθρώπινη περίπτωση λύσσας από το 2009 μέσω μεταμόσχευσης οργάνου
Σε μια «σπάνια» περίπτωση, Αμερικανός πέθανε από λύσσα μετά από μεταμόσχευση οργάνου σε νοσοκομείο του Ohio. Ο κάτοικος του Michigan έλαβε τη μεταμόσχευση νεφρού τον Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους, όπως δήλωσε η εκπρόσωπος του Michigan Department of Health and Human Services (MDHHS), Lynn Sutfin, σύμφωνα με το Associated Press. Πέθανε τον Ιανουάριο του 2025.
Αυτό σηματοδοτεί την πρώτη ανθρώπινη περίπτωση λύσσας στο Michigan από το 2009. «Η μετάδοση της λύσσας από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι εξαιρετικά σπάνια, ωστόσο έχουν καταγραφεί πολύ περιορισμένες περιπτώσεις που σχετίζονται με μεταμοσχεύσεις οργάνων», ανέφερε ανακοίνωση του UTMC, σύμφωνα με το τοπικό μέσο WTOL 11.
Η λύσσα στην Ελλάδα
Η λύσσα είναι σπάνια ασθένεια στην Ελλάδα, με μη αναφερόμενες ανθρώπινες περιπτώσεις από το 1970. Επανεμφανίστηκε σε ζώα την περίοδο 2012-2014, με 48 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις, κυρίως σε κόκκινες αλεπούδες. Το τελευταίο περιστατικό σε ζώο καταγράφηκε τον Μάιο του 2014. Έκτοτε, η Ελλάδα έχει διατηρήσει το καθεστώς της ως «χώρα απαλλαγμένη από λύσσα» μέσω συνεχούς επιτήρησης και αποτελεσματικών μέτρων ελέγχου.
Λύσσα: Μια σπάνια αλλά σχεδόν πάντα θανατηφόρα ιογενής λοίμωξη
Η λύσσα είναι μια θανατηφόρα νόσος που προκαλείται από τον ιό της λύσσας και προσβάλει το κεντρικό νευρικό σύστημα των θηλαστικών, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων. Ο ιός μεταδίδεται κυρίως μέσω του σάλιου ενός μολυσμένου ζώου, μέσω δαγκωμάτων και ανοιχτών πληγών όπως οι γρατζουνιές.
Η λύσσα είναι σχεδόν πάντα θανατηφόρα μόλις εκδηλωθούν τα συμπτώματα. Ο χρόνος που απαιτείται από την έκθεση μέχρι την εκδήλωση συμπτωμάτων κυμαίνεται από εβδομάδες έως μήνες, με τα συμπτώματα να εμφανίζονται γρηγορότερα όταν η πληγή βρίσκεται κοντά στον εγκέφαλο.
Αρχικά, τα συμπτώματα μοιάζουν με γρίπη (πυρετός, πονοκέφαλος, αδυναμία), αλλά στη συνέχεια εξελίσσονται σε νευρολογικά προβλήματα όπως σύγχυση, παραισθήσεις, παράλυση, υδροφοβία και οδηγούν σε κώμα και θάνατο. Λιγότερα από 20 άτομα έχουν καταφέρει να επιβιώσουν από τη λύσσα μετά την εκδήλωση των συμπτωμάτων, σύμφωνα με το CDC.
Περίπου 10 άτομα χάνουν τη ζωή τους από λύσσα κάθε χρόνο στις Η.Π.Α., σύμφωνα με εκτιμήσεις του CDC. Η πλειονότητα των περιπτώσεων λύσσας στις Η.Π.Α. σχετίζεται με έκθεση σε νυχτερίδες, ρακούν, ασβούς και αλεπούδες. Αξιοσημείωτο είναι ότι 7 στους 10 ανθρώπους που πεθαίνουν από λύσσα έχουν μολυνθεί από νυχτερίδες, ενώ παγκόσμια, τα σκυλιά ευθύνονται για πάνω από το 95% των υπολογιζόμενων 70.000 ετήσιων θανάτων από λύσσα.
CDC: Επιβεβαίωση σπάνιας μετάδοσης λύσσας μέσω μεταμόσχευσης οργάνου
Η λύσσα στον κάτοικο του Michigan επιβεβαιώθηκε από το Εργαστήριο Λύσσας του CDC. Σε δήλωσή του, το CDC ανέφερε ότι ο δότης του οργάνου εκτέθηκε σε λύσσα από άγριο ζώο στο Idaho πέντε εβδομάδες προτού πεθάνει και το όργανό του να μεταμοσχευθεί, σύμφωνα με το ABC News. Ο δότης δεν παρουσίασε «παραδοσιακά συμπτώματα λύσσας» και δεν αναζήτησε ιατρική βοήθεια ούτε ειδοποίησε τις δημόσιες αρχές υγείας μετά την έκθεσή του.
Μετά από δάγκωμα ζώου, η λύσσα μπορεί να προληφθεί με μετεκθεσιακή προφύλαξη (PEP). Αυτό περιλαμβάνει το άμεσο πλύσιμο της πληγής με σαπούνι και νερό για τουλάχιστον 15 λεπτά και τη χορήγηση τεσσάρων ή πέντε δόσεων του εμβολίου κατά της λύσσας μέσα σε 14 ημέρες μετά το δάγκωμα.
Το εμβόλιο ενισχύει την παραγωγή αντισωμάτων κατά του ιού της λύσσας από το ανοσοποιητικό σύστημα. Εάν το άτομο δεν έχει εμβολιαστεί στο παρελθόν, θα λάβει επίσης ανοσοσφαιρίνη λύσσας (RIG) στην ημερομηνία του δαγκώματος, παρέχοντας άμεση παθητική ανοσία ενώ το εμβόλιο ενισχύει την αντίσταση του οργανισμού. Κάθε χρόνο, περίπου 800.000 άτομα λαμβάνουν ιατρική φροντίδα που σχετίζεται με τη λύσσα από τοπικές ή κρατικές υπηρεσίες υγείας στις Η.Π.Α.
Στο παρελθόν έχουν καταγραφεί αρκετές περιπτώσεις λύσσας που αποκτήθηκαν μέσω μεταμοσχευμένων οργάνων, με μια μελέτη του 2005 στο New England Journal of Medicine να αναφέρει τέσσερις λήπτες νεφρών, ένα ήπαρ και ένα τμήμα αρτηρίας που πέθαναν λόγω δότη που είχε προσβληθεί από λύσσα νυχτερίδας. Μια μελέτη του 2020 στο περιοδικό Transplantation αποκάλυψε ότι ένα κορίτσι 5 ετών και άλλος ένας λήπτης πέθαναν από λύσσα μετά από μεταμόσχευση νεφρού.
CDC: Ακύρωση τέταρτης μεταμόσχευσης κερατοειδούς μετά από επιβεβαιωμένη έκθεση σε λύσσα
«Εκτός από τον νεφρό του δότη, οι γιατροί εμφύτευσαν κερατοειδής μοσχεύματα από τα μάτια του δότη σε τρεις ασθενείς σε τρεις πολιτείες», αναφέρει η τελευταία ανακοίνωση των CDC. «Λόγω των ανησυχητικών συμπτωμάτων του λήπτη του νεφρού που απεβίωσε, το CDC συνεργάστηκε με τις αρχές υγείας του Missouri για να απαγορεύσει τη μεταμόσχευση ενός τέταρτου κερατοειδούς σε κάτοικο της πολιτείας».
Όλοι οι ασθενείς που είχαν λάβει κερατοειδείς από τον δότη έχουν λάβει μετεκθεσιακή πρόληψη για τη λύσσα και είναι σε καλή κατάσταση, σύμφωνα με το CDC.
Περιστατικά όπως αυτό είναι εξαιρετικά σπάνια και δεν πρέπει να αποτρέπουν τους ασθενείς από τις μεταμοσχεύσεις οργάνων, δήλωσε ο Αμερικανός Dr. Daniel Kaul, κλινικός καθηγητής στη Κλινική Λοιμωδών Νοσημάτων στο Πανεπιστήμιο του Michigan, ο οποίος δεν συμμετείχε στη θεραπεία, στον τοπικό ραδιοτηλεοπτικό σταθμό WOOD TV8. «Ο κίνδυνος να μην έχετε μεταμόσχευση όταν χρειάζεστε ένα όργανο είναι πολύ μεγαλύτερος από το ενδεχόμενο ενός τόσο σπάνιου και τραγικού γεγονότος», πρόσθεσε.
Παρόλο που τα όργανα υφίστανται έλεγχο πριν από τη μεταμόσχευση, οι έλεγχοι για λύσσα και άλλες σπάνιες ασθένειες απαιτούν αρκετές ημέρες, ενώ τα όργανα είναι κατάλληλα για μεταμόσχευση μόνο για λίγο διάστημα, εξήγησε ο Kaul. Ωστόσο, οι δότες αποκλείονται αν δηλώσουν ότι έχουν λύσσα ή αν εμφανίζουν οποιοδήποτε ορατό σύμπτωμα λύσσας.
Το MDHHS δήλωσε ότι όλοι οι υγειονομικοί επαγγελματίες και όσοι ήρθαν σε επαφή με τον ασθενή με μεταμόσχευση από το Michigan έχουν αξιολογηθεί για πιθανή έκθεση στη λύσσα και έχουν λάβει μετεκθεσιακή πρόληψη, εφόσον αυτό χρειάστηκε.
Πηγή: oloygeia.gr
